Łodziana

Na tej stronie będę prezentował swoje zbiory pamiątek, artefaktów i dokumentów o Łodzi.

Pamiątka Wielkiej Kwesty Ogólnonarodowej 11/18 czerwca 1916 r. Ratujcie Dzieci – Wydawnictwo Łódzkiej Okręgowej Rady Opiekuńczej, Zakład Graficzny Z. Terakowski, Łódź.

Wielka Ogólnokrajowa Kwesta „Ratujcie dzieci” to zbiórka pieniężna na okupowanych przez Niemcy terenach Królestwa Polskiego  podczas trwania I wś w latach 1916-1917. Kierowała akcją Rada Główna Opiekuńcza i poprzez zbiórkę pozyskiwała środki finansowe na pomoc dzieciom, które w tym czasie żyły na granicy ubóstwa. Dochód z kwesty na ziemi łódzkiej wyniósł 1916 roku 118 286 rubli (i niewiele mniej w roku następnym). Zebrane fundusze Rada  przekazywała wybranym instytucjom i org. charytatywnym – ochronkom, przytułkom, czy tanim kuchniom dla dzieci. Dzięki zebranym środkom finansowym zdołano udzielić pomocy około 125 000 dzieci. Przewodniczącym Rady Opiekuńczej został Leon Grohman.

Rewers banknotu drukowany w języku rosyjskim. Na rewersie podpis K.W. Scheiblera jest drukowany a St. Silbersteina pisany oraz J. Konica drukowany a Roberta Geyera pisany.
Tekst na awersie drukowany w języku polskim:
Niżej wymienione instytucje wypłacą okazicielowi w swoich kasach 5 rubli w trzy miesiące po podpisaniu traktatu pokojowego. Bony są zabezpieczone co najmniej w dwójnasób wartościami, złożonymi w bankach.
Urząd Starszych Zgromadzenia Kupców m. Łodzi (podpisy drukowane): St. Silberstein, K. Eisert, E. Heiman, (podpis pisany) K. W. Scheibler
Komitet Giełdowy Łódzki: (podpisy drukowane)  R. Geyer, dr. A. Biedermann M. Kernbaum (podpis pisany) dr. J. Konic
Zaświadczamy, że powyżej wymienione zabezpieczenia są u nas przechowywane.
Bank Handlowy w Łodzi:  Petters, I. Zand
Bank Kupiecki Łódzki: E. Wever, Z. Kon
Emisja bonów 5-rublowych uchwalona została na zebraniu Urzędu Starszych Zgromadzenia Kupców i Komitetu Giełdowego d. 13 marca 1915 r.

Notgeld – 5 rubli wydany w Łodzi 13 marca 1915

Podczas wojny cenny metal jest potrzebny do produkcji broni lub na jej sfinansowanie. Ludzie zachowują się podobnie jak rządy państw chowając kruszec na tak zwaną „czarną godzinę”. Taka sytuacja miała miejsce w Niemczech podczas I wś. Niemcy szybko jednak znaleźli rozwiązanie. Trzy dni po wybuchu wojny, lokalny browar w Bremie wydał pierwsze bony, które miały zastąpić szybko znikające z obiegu monety. Za śladami tego browaru poszły niezliczone firmy, miasta i powiaty. Tak narodził się Notgeld – niemiecka nazwa pieniądza zastępczego, emitowanego najczęściej na początku XX w. Pieniądz ten był emitowany przez prywatne banki, przedsiębiorstwa, gminy, czy też kopalnie. Notgeld najczęściej przyjmował formę banknotu.

Bez pieniędzy niemożliwa byłaby żadna operacja handlowa a życie gospodarcze by zamarło. W Łodzi wprowadzono bony na  posiedzeniu Komitetu Reprezentantów Zgromadzenia Kupców m. Łodzi łącznie z Łódzkim Komitetem Giełdowym bardzo szybko,  już tydzień po Bremie (7 sierpnia 1914 r). Jeszcze raz dowiadujemy się jak znakomici i przewidujący ludzie stanowili elitę naszego miasta. Społeczeństwo przedwojenne miało ograniczone zaufanie do bonów ale do zwiększenia zaufania przyczyniły się wydrukowane na nich podpisy najbardziej popularnych przemysłowców łódzkich. Szczególną wartość miał podpis szanowanego powszechnie Karola Wilhelma Scheiblera. Bony łódzkie różniły się od innych tego rodzaju surogatów pieniężnych tym, że miały realny podkład.

Przy wypuszczaniu bonów niezwykłe zasługi położył dr Józef Konic.

Opakowanie do nici dla Towarzystwa Akcyjnego Łódzkiej Fabryki NIci z drukowaną litografią widoku fabryki wykonaną w zakładzie Z. Manitiusa w Łodzi

Fotografie historycznych szpulek nici, które posiadam w swoich zbiorach zamieściłem w opisie – Pierwsza w Polsce fabryka nici.